Het sluiten van uw bedrijf
Veranderingen in een organisatie, de markt of de economische omgeving kunnen bij bedrijven de behoefte of noodzaak creëren om hun bedrijfsstructuur te rationaliseren of om bepaalde entiteiten die hun doel hebben gediend te liquideren. Indien een organisatie besluit haar groepsentiteiten te sluiten, dient zij zich bewust te zijn van de te ondernemen acties ten aanzien van onder meer haar activa, haar (contractuele) verplichtingen en haar werknemers. Afhankelijk van de omstandigheden rondom uw onderneming dient de passende procedure voor de beëindiging van uw onderneming te worden bepaald.
In deze blog wordt in grote lijnen ingegaan op de ondernemingsrechtelijke aspecten van beëindiging van het juridische bestaan van een rechtspersoon, in het bijzonder van een naamloze of besloten vennootschap (hierna te noemen, de Vennootschap). De procedure voor de ontbinding en liquidatie van andere rechtspersonen, zoals de vereniging, coöperatie en stichting, is grotendeels gelijk, maar kan op bepaalde punten afwijken.
Ontbinding
Om de levenscyclus van een Vennootschap te beëindigen, dient haar algemene vergadering tot haar ontbinding te besluiten. Voor zover de statuten van de Vennootschap specifieke bepalingen bevatten met betrekking tot het ontbindings- en vereffeningsproces, dienen die bepalingen te worden nageleefd in aanvulling op de toepasselijke algemene bepalingen van het Burgerlijk Wetboek. Voor zover de Vennootschap activa heeft die na ontbinding moeten worden vereffend, dient de term ‘in liquidatie’ te worden toegevoegd aan haar statutaire naam. Deze toevoeging dient te worden opgenomen in alle documenten en correspondentie die namens de Vennootschap uitgaan na haar ontbinding, zodat buitenstaanders en wederpartijen weten dat de Vennootschap in liquidatie is en daarmee rekening kunnen houden. De aan- of afwezigheid van activa op het moment van ontbinding – en bij aanwezigheid van activa, de verhouding daarvan ten opzichte van de schulden – bepaalt de verdere procedure met betrekking tot de sluiting van de onderneming van de Vennootschap.
Ontbinding zonder vereffening van activa – turbo liquidatie
Indien de Vennootschap op de datum van ontbinding geen activa meer heeft, houdt de Vennootschap vanaf die datum op te bestaan. Of de Vennootschap op het moment van ontbinding nog schulden heeft, is daarbij niet van belang. De algemene vergadering van de Vennootschap moet een bewaarder van de boeken en bescheiden van de Vennootschap aanstellen, die de administratie van de Vennootschap gedurende de wettelijke periode van ten minste zeven jaar zal bewaren. Vervolgens kan de Vennootschap worden uitgeschreven uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Indien de Vennootschap op de ontbindingsdatum geen activa meer heeft, maar nog wel schulden, is voorzichtigheid geboden omdat het risico bestaat dat onbetaalde schuldeisers ook na afronding van de turboliquidatie alsnog het faillissement van de Vennootschap aanvragen. De rechter kan namelijk een ontbonden rechtspersoon alsnog failliet verklaren indien: (i) feiten en omstandigheden aantonen dat het summierlijk aannemelijk is dat er nog activa in de rechtspersoon aanwezig zijn en (ii) aan de overige vereisten van faillissement is voldaan.
Ontbinding – onvoldoende vermogen en (vereffening buiten) faillissement
Indien de Vennootschap op het moment van ontbinding nog activa heeft, dient er een vereffenaar te worden aangesteld. De vereffenaar zal een inventaris moeten opstellen van de activa en passiva van de Vennootschap en bepalen of de activa voldoende zijn om alle schulden te dekken. Als er onvoldoende activa zijn om de schulden van te betalen, dient de vereffenaar ofwel (i) het faillissement van de Vennootschap aanvragen, dan wel (ii) een akkoord bereiken met de schuldeisers van de Vennootschap om de vereffening buiten faillissement voort te zetten. Indien de schuldeisers bereid zijn in te stemmen met een vereffening buiten faillissement, zijn ze over het algemeen bereid om een beperkt verhaal van hun vorderingen op de Vennootschap te accepteren. Dat is doorgaans omdat hun verhaalspositie bij faillissement niet verbetert. Als de activa voldoende zijn om alle schulden te dekken, zal de Vennootschap blijven voortbestaan totdat al haar activa zijn vereffend. In dat geval is de reguliere liquidatieprocedure van toepassing.
Ontbinding met vereffening van activa – reguliere liquidatie
Indien de Vennootschap op het moment van ontbinding nog activa heeft en alle bestaande schulden uit de activa kunnen worden voldaan, dan houdt de Vennootschap niet automatisch op te bestaan per de datum van haar ontbinding. Zij blijft dan voortbestaan met als enig doel de vereffening van haar vermogen. Tijdens het vereffeningsproces is de benoemde vereffenaar verantwoordelijk voor onder meer de verkoop van alle beschikbare activa, inning van alle vorderingen en afwikkeling van alle uitstaande schulden (inclusief belastingschulden). Indien voorzien is dat er activa overblijven na voldoening van de schulden, zal de vereffenaar het verschil aan het einde van de vereffeningsprocedure uitkeren aan de aandeelhouders zoals hieronder verder beschreven (onder bepaalde voorwaarden zijn vervroegde liquidatie-uitkeringen overigens ook mogelijk).
Hiertoe stelt de vereffenaar een rekening en verantwoording op, waarin hij het saldo en de samenstelling van het verwachte liquidatieoverschot van de Vennootschap specificeert. Indien de Vennootschap meer dan één aandeelhouder heeft, dient het liquidatieoverschot onder de aandeelhouders te worden verdeeld. De vereffenaar dient vervolgens een plan van verdeling op te stellen, waarin de wettelijke basis en de verhouding van de uitkering aan de aandeelhouders worden gespecificeerd. De rekening en verantwoording en het plan van verdeling dienen ter inzage te worden gelegd bij het handelsregister. Na openbaarmaking dient de vereffenaar een advertentie in een landelijk verspreid dagblad te plaatsen waarin wordt aangekondigd dat de Vennootschap wordt geliquideerd en dat de rekening en verantwoording en het plan van verdeling ter openbare inzage liggen.
Crediteuren of andere belanghebbenden hebben vanaf de dag na publicatie twee maanden de tijd om bezwaar te maken tegen de rekening en verantwoording en het plan van verdeling. Eventuele bezwaren kunnen worden ingediend bij de bevoegde rechtbank. De vereffenaar kan, mits geen er bezwaar wordt aangetekend, het liquidatieoverschot aan de aandeelhouders uitkeren nadat de wachttermijn is verstreken. De Vennootschap houdt op te bestaan zodra de vereffening van alle activa definitief is voltooid en er geen verdere activa bekend zijn bij de vereffenaar. Deze datum moet worden doorgegeven aan het handelsregister, dat de Vennootschap vervolgens uitschrijft. De door de algemene vergadering van de Vennootschap aangestelde bewaarder dient de boeken en bescheiden van de Vennootschap gedurende een wettelijke periode van ten minste zeven jaar te bewaren.
Juridische ondersteuning
Bent u van plan uw Nederlandse bedrijfsactiviteiten te beëindigen of bepaalde groepsonderdelen te liquideren en wilt u advies over mogelijkheden en timing? We hebben de juiste kennis om u te helpen bij het navigeren door de juridische formaliteiten van de sluiting van uw bedrijf. We zijn sterk gepositioneerd als vennootschaps- en ondernemingsrechtspecialist en zijn juridisch adviseur van veel toonaangevende bedrijven inzake de complexe juridische vraagstukken van de huidige geïntegreerde markt. Of u nu Nederland wilt verlaten, uw Nederlandse bedrijfsvoering wilt stroomlijnen of meer informatie wilt over een van de onderwerpen van deze blog, wij helpen u graag verder.